- گیر انداختن(سَ دَ)
در تداول عامه، گرفتار کردن. اسیر کردن. به دام افکندن. در تله انداختن. در مخمصه انداختن. مبتلی ساختن. (یادداشت به خط مؤلف). گرفتاری ایجاد کردن برای کسی
معنی گیر انداختن - جستجوی لغت در جدول جو
- گیر انداختن
گرفتار کردن بدام انداختن، دچار مخمصه کردن
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
کنایه از سپر افکندن، شکست خوردن و دست از مبارزه برداشتن و تسلیم شدن، برای مثال چند چو پروانه پر انداختن / پیش چراغی سپر انداختن (نظامی۱ - ۴۱) ، نه هر جای مرکب توان تاختن / که جاها سپر باید انداختن (سعدی - ۳۵)
(زَ دَ نِ / نَ دَ)
لغت نامه دهخدا
عبور کردن از. رفتن به سوی کسی یا چیزی. از حال کسی جویا شدن:
عمری به درش ستاده ماندم
چون بر سر من گذر نینداخت.
درویش واله هروی (از آنندراج).
نظر به سرو کنم از هوای قامت او
گذر به سرو گلستان به بویش اندازم.
بنایی هروی (از آنندراج).
چو صبح چند به یکسو عنان توان انداخت
گذر به تربت ما نیز میتوان انداخت.
سنجر کاشی (از آنندراج)
عمری به درش ستاده ماندم
چون بر سر من گذر نینداخت.
درویش واله هروی (از آنندراج).
نظر به سرو کنم از هوای قامت او
گذر به سرو گلستان به بویش اندازم.
بنایی هروی (از آنندراج).
چو صبح چند به یکسو عنان توان انداخت
گذر به تربت ما نیز میتوان انداخت.
سنجر کاشی (از آنندراج)
(اِ تَ)
لغت نامه دهخدا
تیر افکندن بر چیزی. (آنندراج). پرتاب کردن تیر. (ناظم الاطباء). گشاد دادن تیر از کمان. (یادداشت بخط مرحوم دهخدا) : غلامان تیر انداختن گرفتند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 111). رمضان تمام شد و امیر عید بکرد و خصمان آمده بودند قریب چهار پنج هزار و بسیار تیر انداختند بدان وقت که ما به نماز مشغول بودیم. (تاریخ بیهقی ایضاً ص 585).
ور جهان پر شد از مگس منداز
بر مگس خیره خیره تیر خدنگ.
ناصرخسرو.
او را (بهرام گور) سواری و نیزه تاختن و تیر انداختن آموخت. (فارسنامۀ ابن البلخی ص 75).
به چابکتر از خود مینداز تیر
چو افتاد دامن به دندان بگیر.
سعدی (بوستان).
صد انداختی تیر و هر صد خطاست
اگر هوشمندی یک انداز و راست.
سعدی (بوستان).
چو تیر انداختی بر روی دشمن
حذرکن کاندر آماجش نشستی.
سعدی (از آنندراج).
، جوش برآوردن. آنچه از کروهه های هوائی از بن مایع جوشان بر روی مایع آید. برشدن گلوله هائی از هواست که از بن ظرفی محتوی مایعی جوشان به سطح مایع آید. (از یادداشتهای مرحوم دهخدا) :
... گفت این شیره همچون دیگ بی آتش می جوشد و تیر می اندازد. گفت چون بیارامد مرا آگاه کن. (نوروزنامۀ منسوب به خیام). فتنه نندیشد که درخم تیر اندازد نبیذ
کفر نگریزد که سوسن در چمن خنجر کشد.
سیدحسن غزنوی.
رجوع به تیر زدن و تیر و دیگر ترکیبهای آن شود
ور جهان پر شد از مگس منداز
بر مگس خیره خیره تیر خدنگ.
ناصرخسرو.
او را (بهرام گور) سواری و نیزه تاختن و تیر انداختن آموخت. (فارسنامۀ ابن البلخی ص 75).
به چابکتر از خود مینداز تیر
چو افتاد دامن به دندان بگیر.
سعدی (بوستان).
صد انداختی تیر و هر صد خطاست
اگر هوشمندی یک انداز و راست.
سعدی (بوستان).
چو تیر انداختی بر روی دشمن
حذرکن کاندر آماجش نشستی.
سعدی (از آنندراج).
، جوش برآوردن. آنچه از کروهه های هوائی از بن مایع جوشان بر روی مایع آید. برشدن گلوله هائی از هواست که از بن ظرفی محتوی مایعی جوشان به سطح مایع آید. (از یادداشتهای مرحوم دهخدا) :
... گفت این شیره همچون دیگ بی آتش می جوشد و تیر می اندازد. گفت چون بیارامد مرا آگاه کن. (نوروزنامۀ منسوب به خیام). فتنه نندیشد که درخم تیر اندازد نبیذ
کفر نگریزد که سوسن در چمن خنجر کشد.
سیدحسن غزنوی.
رجوع به تیر زدن و تیر و دیگر ترکیبهای آن شود
به پیچش داشتن گره انداختن، پیچش در شکم ایجاد کردن بدل پیچه انداختن: این حب ملین دل مرا پیچ انداخت
تقدم دادن جلو انداختن مقدم داشتن: مردم او را پیش انداختند و از پی او روان شدند، زودتر از موعد مقرر داشتن (چنانکه بیمار نوبت تب را وزن روزها قاعدگی را)
انداختن سپر بر زمین، هزیمت کردن گریختن، عاجز شدن، تسلیم شدن، یا سپر افکندن بر آب. زبون شدن فروتنی کردن
پرتاب کردن تیر بوسیله کمان تفنگ و غیره، طعنه زدن، دعای بد کردن نفرین کردن
